Tüm Beyin ve Bölümleri

   Merkezi sinir sistemi, diğer adıyla santral sinir sistemi olarak adlandırılan bu sistem, tüm beyin ve medulla spinalisten oluşmaktadır. Merkezi sinir siteminin çevresinde beyaz cevher ve gri cevher olarak adlandırılan iki tabaka bulunmaktadır. Gri katmanda, sinir hücrelerinin gövdeleri; beyaz katmanda ise uzantıları bulunur. Beyinde bulunan bu cevherlerden gri olanları dışta, beyaz olanları ise içtedir. Omurilikte ise bu durumun tam tersi söz konusudur. Gri cevher içte, beyaz cevher ise dışta yer alır.

 Tüm Beyin(Encephalon) Ve Bölümleri

      Erişkin insanlarda beyin ağırlığı ortalama 1300-1400 gramdır. Kafatası içerisinde yer alan beyin yüz milyar sinir hücresi (nöron) ve trilyonlarca destek hücrelerden(Nöroglia) oluşur. Kafatasımız bir kask gibi beynimizi travma ve darbelerden korur. Tüm beyin; beyin sapı, beyin, ara beyin ve beyincikten oluşur. 

Tüm Beyin Sapı (Truncus Encephali)

   Tüm beyin sapı anatomik olarak omuriliği beyne bağlayan köprü gibidir. Tüm beyin ile omurilik arasındaki bilgi taşıyan sinir liflerinin geçtiği bölgedir. Soğanilik, köprü ve orta beyin olmak üzere 3 kısımdan incelenir. 

Soğanilik(Medulla Oblangata): Medulla oblangata beyin sapının en alt bölümünde yer alır. Art kafa kemiğinde bulunan foramen magnumdan başlar, birinci boyun atlasında son bulur. Dolaşım ve solunum merkezi soğanilikte yer alır. Bu yüzden bu merkezin hasarı ölümle sonuçlanabilir. Ayrıca çiğneme, yutma, hapşırma, kan damarlarının büzülmesi ve yutma gibi refleksleri kontrol eden merkez buradadır.

Köprü(Pons): Medulla oblangata ile mesencephalonu ve merkezi sinir sisteminin üst ve alt bölümlerini birbirine bağladığı için köprü adını almıştır. Afferent ve efferent sinirler buradan geçer.

Orta Beyin(Mesencephalon): Beyin sapının en kısa bölümü olan orta beyin, pons ile ara beyinin arasında yer alır. Pupilla merkezi ile yürüme ve yer değiştirme merkezi buradadır. Dopamin salgılayan merkezler taşır. Dopamin eksikliğinde parkinson hastalığı, fazlalığında ise şizofreni görülür.

Beyin(Cerebrum)

     Beyin tüm beynin en büyük ve en kompleks parçasıdır. Önden arkaya derin yarıkla iki yarım küreye ayrılır. Vücudun sağ yarım küresi sol yanımızı, sol yarım küresi ise sağ yanımızı yönetir. Beynin gri cevherden oluşan en dış tabakasına, serebral korteks (beyin kabuğu) denir. Beyin kabuğu girişli çıkışlıdır. Korteksteki çıkıntılara gyrus, girintilere ise sulcus denir. Kortekste motor merkez ve duyu merkez bulunur. Beyin yarım küreleri 4 ana lobdan meydana gelmişir.

Frontol Lob(Alın lobu): Beynin en gelişmiş ve en büyük lobu olan frontol lobda, motor ve duyu merkezleri ile konuşma merkezi bulunur.

Pariatel Lob(Yan kafa lobu): Bu lob üzerinde duyu merkezlerinin yanı sıra duyuların değerlendirildiği öğrenme, hafıza ve mantık gibi merkezlerde bulunur.

Temporal Lob(Şakak lobu): Burada temel duyu merkezleri bulunur. Koku ve tat merkezleri de temporal lobda yer alır. 

Oksipital Lob(Art kafa lobu): Görme ve görüntülenme merkezleri bu alanda yer alır. 

Ara Beyin(Diencephalon)

  Orta beyin ile beyin yarım küreleri arasındadır. Ara beyin; thalamus, hypothalamus, epithalamus ve supthalamustan meydana gelir. 

Thalamus: Ara beynin en büyük ve en alt bölümünde yer alır. Alınan duyular burada değerlendirilir. 

Hypothalamus: Hipofiz bezi ve diğer iç salgı bezlerini kontrol eder. Açlık tokluk merkezi buradadır. Vücut sıcaklığını ayarlama merkezi ve uyku uyanıklık faaliyetlerini düzenler. Seksüel faaliyetleri yönetir ve sıvı elektrolit dengeyi kontrol eder. 

Epithalamus: Ara beynin arka ve üst bölümüdür. Melotonin hormonunu sağlayan epifiz bezi bulunur. Melotonin hormonu diğer bir adıyla uyku hormonudur.

Supthalamus: Motor aktiviteyi yani kas kasılmasını kontrol eder. 

Beyincik (Cerebellum)

    Beyincik tüm beynin ikinci büyük parçasıdır. Beyin yarım kürelerinin arkasında, oksipital lobun arkasındadır. Beyin kabuğu ile birlikte hareketleri kontrol eder. Yazı yazma piyano çalma, daktilo yazma, konuşma gibi kas aktivitelerini kontrol eder. İç kulaktaki denge merkezi ile birlikte vücudun dengesini sağlar. Beyinciğin işlevsel bozukluğunda denge bozukluğu görülür.