Yanlış Taraf Cerrahisi Önlemleri

Yanlış Taraf Cerrahisi Nedir? 

        Yanlış taraf cerrahisi; yanlış vücut bölümü, yanlış kişi, yanlış bölge veya doğru anatomik bölgenin yanlış düzeyde ameliyatı gibi konuları içine alan geniş bir ifadedir. Yanlış taraf cerrahisi nadir görülen ve önlenebilir tıbbi hatalardandır. Önlenebilir hatlardan birisi olmasına karşın hastanın hayatını ve sağlık kurumunu olumsuz etkiler. Dünya sağlık örgütü tarafından 2008 yılında, cerrahi uygulamalarda hataların önlenmesi amacıyla tüm dünyada "Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır" kampanyası başlatılmıştır ve ülkemiz bakanlığı da bu kampanyayı desteklemiştir. Yanlış taraf cerrahisinin önlenmesinde sorumluluk sadece cerraha ait değildir. Cerrah, ameliyathane hemşiresi, anestezi uzmanı, teknikerler ve diğer ameliyathane çalışanları da sorumludur.

Yanlış Taraf Cerrahisi Risk Faktörleri

   JCAHO tarafından belirlenen risk faktörlerinin başında %19 oranında acil cerrahi gelmektedir. Acil cerrahi risk faktörünü takip eden normal olmayan fiziksek hasta özellikleri ve zaman baskısı gelmektedir. Kök neden analizine göre risk faktörleri;

• Acil cerrahi
• Şişmanlık
• Fiziksel defarmasyon
• Birden fazla cerrah ve cerrahi girişim
• Bölgenin işaretlenmesine gerek duyulmaması
• Tamamlanmamış hasta tanılaması 
• Dalgınlık ve personel problemleri
• Hasta bilgilerine ulaşımda yetersizlik

Yanlış Taraf Cerrahisinin Önlenmesi

   Yanlış taraf cerrahisini önlemek için evrensel protokolde yer alan 3 temel unsur vardır.

1-) Ameliyat Öncesi Doğrulama Süreci

  Yanlış taraf cerrahisi riski, hastanın ameliyat öncesi bilgilerinin doğru tanımlanmasına bağlıdır. Ameliyat öncesi doğrulama sürecinde;

• Planlı bir ameliyat için doğru ve tam olarak alınmış hasta onamı
• Tanısal işlemlerin ve radyolojik testlerin uygun olması
• Kurum tarafından kullanılan kayıt formunun değerlendirilmesi
• Girişim için gerekli implant ve araç gereçlerin sağlanması

2) Cerrahi Alanın İşaretlenmesi

 İnsizyon yapılacak yer kesin olarak belirgin bir şekilde işaretlenmeli ve yapışkan kullanılmamalıdır. 

İşaretleme işlemi hasta uyanık ve bilinçli olduğu durumda yapılmalı ve karışıklığı neden olabilecek işaretlerden kaçınılmalıdır.

İşaretleme Gerektirmeyen Cerrahi İşlemler

• Acil girişimlerde
• Tek organ vakalarında(kalp gibi)
• Cerrahi işlem planlanan yerde açık yara ve lezyon olması durumunda
• Kalıcı iz bırakabileceğinden dolayı bebeklerde işaretleme yapılmaz

3-) Son Doğrulama Süreci(Time-Out)

    Cerrahi girişim başlamadan önce yapılacak girişim hakkında konuşmak için "Cerrahi Mola" dediğimiz zamanda tüm ekip üyeleri bulunmalı ve hasta bilgileri cerrahi ekip tarafından doğrulanmalıdır. 

Ameliyat sırası doğrulama sürecinde;

• Doğru antibiyotik ve irrigasyon sıvıları 
• Düzgün olarak işaretlenmiş doğru taraf
• Tıbbi kayıtlara göre doğru işlem
• Özel araç gereçlerin olduğunun doğrulanması 
• Doğru bilgilerin kayıt edilmesi gerekir.

Kaynakça

1. Gibbs VC, Coakley FD, reines HD.(2007) Retained Foregin objects, SharpsInjuries, and wrong site surgery
2. Bayea CS. (2007) Uptade on correct site surgery AORN Journal 85(2); 415-417